Duurzaam verpakken. Misschien niet een heel origineel onderwerp. In vorige columns werd ook al over dit onderwerp geschreven. Het blijft vaak een holle frase. Vooral focus op de verpakking in plaats van de integrale keten. Ongeveer 20 jaar geleden schreef Kooijman hier al een serie artikelen over in het tijdschrift Voedingsmiddelen Technologie onder de titel ‘Ketenbeoordeling van Verpakkingen’ (1991). Ondertussen zijn we nog niet veel verder. Duurzaam verpakken blijft nogal navelstaarderig: een lichter flesje hier, wat dunner karton daar. Interessanter zou zijn om te kijken waar de echte grote verbeteringen te realiseren zijn. Omdat verpakken beschouwd kan worden als de tijdelijke integratie van een functie en een product om het gebruik van een product mogelijk te maken, kan een verpakking niet los van het verpakte product worden gezien. Omdat de functie van een verpakking tijdelijk is, is een verpakking per definitie gedoemd afgedankt te worden. Wat hier echter ook geïmpliceerd wordt is dat de verpakking het gebruik van een product mogelijk maakt. Dit is interessant. Vooral als daarbij in de beschouwing meegenomen wordt dat het product tot wel 90% van de totale milieu-impact uitmaakt. Het is daarom zinvoller naar de toegevoegde functie van de verpakking te kijken, dan naar de verpakking zelf. Vanuit deze functie: in het mogelijk maken van het gebruik van het product gezien in het licht van de discussie over productverspilling, ligt waarschijnlijk de grootste uitdaging van de verpakkingsontwikkelaar: zorg ervoor dat die ketchup in de fles of de yoghurt in dat pak nu eens echt volledig gebruikt kan worden. Niet alleen door een instructie op de verpakking, maar ook door een uitgekiende verpakte hoeveelheid, of structureel ontwerp of materiaal keuze die het volledig legen van de verpakking mogelijk maakt. Of faciliteer, voor een verpakkingskundige misschien minder voor hand liggend, een andere, energie efficiëntere manier om de houdbaarheid van het product te verlengen.  De verhouding tussen milieu impact van product en verpakking is immers 90 tegen 10. Dit leidt op zijn beurt tot een andere keuze van verpakkingsmateriaal; lichter en misschien zelf recyclebaar.  En als je dan toch bezig bent, zorg er voor dat die verpakking optimaal past in collomodulaire dozen en een perfect pallet stapelingspatroon heeft …

Verpakkingskunde wordt steeds interessanter.

Anne van Seters

De column Verpakkingskundig wordt maandelijks verzorgd door leden van de Vereniging Nederlandse Verpakkingskundigen. Deze column is van VNV-er Anne van Seters van Sustain Enable - Duurzame Innovatie, COnsultancy en Project Management. Hij geeft de pen door aan Marion Richter van Lytz.