Tot 8 januari loopt er in het Rijksmuseum en het Rembrandthuis in Amsterdam een overzichtstentoonstelling van één van de meest mysterieuze en experimentele kunstenaars uit de Gouden Eeuw: Hercules Segers. Hij maakte vooral werken door middel van etsen. Voor zijn kleurige etsen ontwikkelde hij geheel eigen technieken. Al in zijn tijd werden zijn werken als bijzonder gezien, zelfs Rembrandt was een groot bewonderaar en had schilderijen en etsen van Segers in zijn bezit. Segers wordt wel beschouwd als een voorloper van de moderne grafiek en misschien wel van de gehele moderne kunst.

Etsen is de voorloper van de industriële diepdruk. Een techniek die in de verpakkingsindustrie veel wordt gebruikt en zich onder andere kenmerkt door de hoge en constante kwaliteit gedurende een enorm aantal afdrukken. Een ander kenmerk van diepdruk is dat het voorbereiden, graveren en afwerken van de drukcilinders een kostbaar en relatief langdurig proces is. Zelfs met moderne technieken waarbij meerdere lasers tegelijk het beeld in korte tijd in het koper etsen duurt het nog enkele dagen voordat een kostbare meerkleurenset cilinders geheel gereed is. Door deze kenmerken loont het drukken in diepdruk zich pas wanneer er ettelijke miljoenen afdrukken gemaakt worden. Dat was in de verpakkingsindustrie lange tijd gangbaar en gewenst. In de huidige markt volgen designwisselingen en de introductie van nieuwe varianten en merken elkaar snel op. Ook nieuwe (online) afzetkanalen en de wens van consumenten om zich met een eigen individuele smaak te onderscheiden maakt dat de oplagen allengs kleiner worden. Flexodruk en offsetdruk kunnen vooralsnog aan de vraag naar kleinere oplagen voldoen. Maar ik denk dat met name digitale druktechniek snel de meest gangbare zal zijn in de verpakkingsindustrie met volop kans deze nog door te ontwikkelen om veel verschillende en onderscheidende verpakkingen te drukken.

Voor het bewonderen van een industriële verpakking in diepdruk gaan we dan over een paar jaar niet naar de supermarkt maar naar het museum.

Stefan Hermsen